Opdrachtgever: Gemeente Bronkhorst Uitgevoerd door: Lantschap

Toelichting

In het kader van het uitvoeringsproject ‘Kroel’n in ’t Zand’ is een essay geschreven over de cultuurhistorische betekenis van zandwegen in de Graafschap.

Tot in het begin van de negentiende eeuw waren alle wegen in de Graafschap onverhard. Dat wil echter niet zeggen dat we ze allemaal over één kam mogen scheren. Er was een grote verscheidenheid in functie en verschijningsvorm van de wegen. Op deze aspecten gaan we in dit essay nader in.

De mens is een beweeglijk wezen. In plaats van rustig thuis bij de kachel te blijven zitten voelen we kennelijk een onuitroeibare behoefte om ons te verplaatsen. De dagelijkse filemeldingen getuigen hiervan. In het verleden was dat al niet anders. En als je dan toch in beweging komt is het handig om een gebaande route te volgen. De uitdrukking ‘op pad gaan’ drukt dit in zijn essentie uit. Zonder zo’n pad wordt de wandeling een onzeker gebeuren: je weet maar nooit of je onderweg obstakels tegenkomt die de voortgang bemoeilijken of zelfs onmogelijk maken. Want zelfs in ons vlakke land heeft de natuur lastige elementen aangebracht als beken, rivieren, zandverstuivingen en moerassen. Een pad geeft de wandelaar de geruststellende gedachte dat er voor hem of haar mensen zijn geweest die deze route met enig succes hebben gevolgd. En zeker als de tocht niet louter te voet, maar met voertuigen als paard en wagen wordt ondernomen is een gebaand pad onontbeerlijk.

Download hier het Essay:  Cultuurhistorische Zandwegen in de Graafschap

Essay

Adriaan Haartsen, 2008. Zandwegen in de Graafschap. Vooronderzoek naar de cultuurhistorische aspecten van onverharde wegen in de Graafschap in het kader van uitvoeringsproject ‘Kroel’n in ’t Zand’ van nationaal landschap De Graafschap.